Jak chronić się przed skutkami zgrzytania zębami?
Dr n. med. Piotr Jurkowski
Bruksizm, oznaczający zaciskanie i/lub zgrzytanie zębami, jest dość powszechnym zjawiskiem, występującym u 8-20% populacji. Nie wszyscy pacjenci mogą być początkowo go świadomi, ale prędzej czy później konsekwencje bruksizmu stają się odczuwalne nie tylko dla bruksisty, ale również dla jego najbliższych. Dlatego w przypadku jakichkolwiek podejrzeń o zgrzytanie zębami za dnia lub w nocy, warto zadbać o wczesną diagnozę i odpowiednie postępowanie.
Bruksizm, oznaczający zaciskanie i/lub zgrzytanie zębami, jest dość powszechnym zjawiskiem, występującym u 8-20% populacji. Nie wszyscy pacjenci mogą być początkowo go świadomi, ale prędzej czy później konsekwencje bruksizmu stają się odczuwalne nie tylko dla bruksisty, ale również dla jego najbliższych. Dlatego w przypadku jakichkolwiek podejrzeń o zgrzytanie zębami za dnia lub w nocy, warto zadbać o wczesną diagnozę i odpowiednie postępowanie.
Zgrzytanie zębami nie jest chorobą
Bruksizm określany jest jako powtarzająca się aktywność mięśni szczęk, odznaczająca się zaciskaniem zębów, zgrzytaniem i/lub usztywnianiem lub wysuwaniem żuchwy. W medycynie snu zjawisko to rozpatrywane jest jako zaburzenie snu podobnie jak lunatyzm, mówienie przez sen, koszmary nocne czy moczenie nocne. Obecnie uważa się, że bruksizm nie jest chorobą a zjawiskiem fizjologicznym pomagającym radzić sobie z napięciem emocjonalnym (zaciskanie) i mogącym poprawiać utlenowanie organizmu w czasie snu (zgrzytanie). Jako że zjawisko zaciskania/zgrzytania jest wynikiem impulsów nerwowych płynących z mózgu do mięśni żucia, powstrzymanie go musiałoby polegać na stosowaniu środków wpływających hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Biorąc pod uwagę pozytywne skutki bruksizmu, nie jest to celowe. Niestety w kontekście stomatologicznym częste zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi może z czasem prowadzić do destrukcji uzębienia i uzupełnień protetycznych, rozchwiania i patologicznego starcia zębów czy pękania szkliwa. Mogą również pojawić się zmiany zapalne i zwyrodnieniowe w stawach skroniowo-żuchwowych, co może być źródłem bólu w obrębie twarzy. Zadaniem lekarza stomatologa będzie nie tyle eliminacja zjawiska bruksizmu, co ochrona tkanek narządu żucia przed destrukcją.
Kiedy i dlaczego zaciskamy zęby i nimi zgrzytamy?
Zarówno zgrzytanie zębami, jak i ich zaciskanie, może występować w czasie snu lub/i podczas tzw. czuwania. Biorąc pod uwagę fakt, że u ludzi dorosłych czuwanie i sen to dwa podstawowe stany fizjologiczne występujące cyklicznie (gdzie około 2/3 doby przypada na czuwanie), zgrzytanie zębami trudno nazwać zjawiskiem incydentalnym. Występowanie bruksizmu w stanie czuwania w ogólnej populacji szacowane jest na około 20%, zaś epizody bruksizmu w czasie snu wg różnych badań zdarzają się u 5% do 8% ludzi.
W czasie czuwania bruksizm objawia się najczęściej bezdźwięcznym zaciskaniem zębów (nie słychać zgrzytania) i może mieć podłoże psychologiczne, a jego nasilenie zależy od stanu napięcia emocjonalnego pacjenta. W tym przypadku pacjent może sobie uświadomić i kontrolować swój stan. Natomiast w czasie snu zjawisko to występuje poza świadomością pacjenta, objawiając się głównie dźwięcznym zgrzytem. Jak dotąd nie udokumentowano związków bruksizmu w czasie snu ze stanem emocjonalnym pacjentów.
Najczęstszą przyczyną zaciskania zębów jest nadmierny stres, którego nie potrafimy rozładować w inny sposób i związane z tym napinanie mięśni żucia. Natomiast przyczyny zgrzytania nie są dokładnie rozpoznane. Przypuszcza się, że wynika ono z zaburzeń stężeń różnych neurotransmiterów (takich jak dopamina czy serotonina) w mózgu. Jeśli zauważasz zmiany na zębach (przede wszystkim ich starcie) czy odczuwasz bóle twarzy i głowy zaraz po przebudzeniu, bądź też Twoi bliscy potwierdzają, że wydajesz charakterystyczne odgłosy zgrzytania, warto zdecydować się na konsultację i diagnostykę bruksizmu w gabinecie stomatologicznym.
Jak diagnozujemy bruksizm i czy należy go leczyć?
Trudno jednoznacznie zdiagnozować bruksizm. W stomatologii rozpoznanie bruksizmu opiera się głównie na ankiecie i badaniu klinicznym, w którym najczęściej odnotowywaną oznaką jest przerost mięśni żucia i starcie zębów. Do metod instrumentalnych pozwalających zdiagnozować bruksizm i ocenić jego nasilenie zalicza się różnego rodzaju specjalne aparaty wewnątrzustne, szyny czy folie (BruxChecker). Złotym standardem w diagnostyce bruksizmu w czasie snu jest polisomnografia (wielowymiarowe badania obejmujące nagrania audio video), jednak z uwagi na ograniczoną dostępność i wysoki koszt jest to metoda stosowana rzadko.
W standardach leczenia nie określono jak dotąd jednej trwale hamującej zjawisko bruksizmu metody leczniczej. Można przyjąć, że do głównych, standardowo stosowanych strategii leczenia należą metody: autoterapeutyczna oraz okluzyjna.
Pierwsza z nich odnosi się do bruksizmu w stanie czuwania. Zalecane postępowanie polega tu głównie na samokontroli, stosowaniu metod zmieniających nawyk trzymania zębów razem i relaksowania mięśni żucia. Natomiast metoda okluzyjna stosowana jest w obu rodzajach bruksizmu i umożliwia ochronę tkanek układu stomatognatycznego przed skutkami zaciskania i zgrzytania zębami. Technikami nieodwracalnymi terapii okluzyjnej jest selektywne szlifowanie zębów i/lub rekonstrukcja zwarcia z wykorzystaniem metod stomatologicznego leczenia zachowawczego, protetycznego oraz ortodontycznego. Techniki odwracalne obejmują stosowanie specjalnych odciążających, relaksacyjnych szyn zgryzowych bądź płytek podjęzykowych dostosowywanych i kalibrowanych w ustach przez protetyka stomatologicznego.
W określonych przypadkach, w celu zapobieżenia negatywnym skutkom bruksizmu, możemy zastosować zastrzyki z toksyną botulinową (botoksem). Wadą tej metody jest kompensacyjny wzrost aktywności innych mięśni przywodzących, co może skutkować ich bólem, a także słabsza koordynacja mięśniowa. Do zalet tej metody zalicza się zmniejszenie sił żucia (odciążenie zębów i stawów) i poprawę rysów twarzy (twarz kwadratowa zmienia się w owalną). Terapię botoksem stosujemy u pacjentów z prawidłowymi warunkami zwarciowymi (pierwotnie lub po rekonstrukcji) i z silną hipertrofią żwaczy negatywnie wpływającą na estetykę twarzy. Zwykle leczenie zaczynamy jednak od szynoterapii, która w większości przypadków jest wystarczająca.
Autor
Tagi:
bruksizm
, bruxchecker
Tagi
afty
aparat
aparat na z
aparat na zęby
bezzębie
bonding
botoks
bruksizm
bruxchecker
cad
clear aligner
cyfrowe projektowanie uśmiechu
dental monitoring
dentysta
dentystawarszawa
diastema
ekstrakcja ósemek
endodoncja
flow injection
gingiwektomia
grzybica jamy ustnej
gummy smile
implant
implant cyrkonowy
implantacja natychmiastowa
implantokorony
implanty
implanty
implanty warszawa
implanty zębowe
inlay
invisalign
invisalign first
jurkowski
kondylografia
kondylografia
korony protetyczne
kortykotomia
kwas hialuronowy
leczenie kanałowe
leczenie zachowawcze
leukoplakia
licówki
licówki
licówki kompozytowe
licówki kompozytowe
licówki porcelanowe
licówki porcelanowe
most
most
mosty protetyczne
nakładki na zęby
nakładki ortodontyczne
odbudowa kompozytowa
odbudowa zębów
odkryte szyjki
okluzja
ortodoncja
ortodoncja
ortodonta
ortotropia
ósemki
peret
periodontolog
periodontolog (nowy)
Piotr Jurkowski
plan leczenia
plomby
próchnica
protetyka
proteza
przeszczep dziąsła
recesje dziąseł
Skąpska
stawy skroniowo-żuchwowe
stomatolog warszawa
stomatologia
stomatologia estetyczna
straumann
szczęka
szyna relaksacyjna
szyna zgryzowa
TMD
uśmiech dziąsłowy
wada zgryzu
wędzidełko
wkłady korzeniowo koronowe
zabieg
zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych
zęby
zespół
Oferta
Warszawa Ochota
Adres:
ul. Dorotowska 9
02-347 Warszawa
Telefon: +48 501 328 772
E-mail: recepcja@ddclinic.pl
Godziny otwarcia:
Poniedziałek - Piątek: 9:00 - 20:00
Sobota: nieczynne
Warszawa Ursynów
Adres:
ul. Migdałowa 10 lok.5
02-796 Warszawa
Telefon: +48 502 070 050
E-mail: recepcjaursynow@ddclinic.pl
Godziny otwarcia:
Poniedziałek - Piątek: 12:00 - 20:00
Sobota: nieczynne
© 2024 by Dorotowska Dental Clinic Wszelkie prawa zastrzeżone
Projekt i realizacja