Jak wygląda proteza szkieletowa?
Protezy szkieletowe to rozwiązanie możliwe jedynie u pacjentów, którzy nie stracili wszystkich zębów (lub ich korzeni), a ich położenie umożliwia zamocowanie na nich protezy.
Protezy szkieletowe wykonuje się przy takich brakach zębowych, które są zbyt rozległe na uzupełnienie mostem. Składają się one z części metalowej (szkieletu) oraz akrylowych, estetycznych elementów zastępujących fragmenty dziąsła i utracone zęby. Klamry mocujące są częścią odlewu indywidualnego dla każdego pacjenta. Konstrukcja takiej protezy w dużej mierze opiera się na zębach własnych, dzięki czemu protezy szkieletowe charakteryzują się względnie dobrą stabilizacją na podłożu, umożliwiając żucie pokarmów, mowę i śmiech bez obaw o „wypadnięcie zębów”. Protezy szkieletowe nie są refundowane.
Czym różni się proteza szkieletowa od protezy osiadającej?
W przeciwieństwie do protez osiadających, protezy szkieletowe charakteryzują się znacznie lepszym przenoszeniem sił żucia. Precyzyjnie zaplanowana i wykonana na indywidualne zamówienie konstrukcja w dużej mierze opiera się na zębach własnych, dzięki czemu pacjent może gryźć pokarmy z odpowiednim wyczuciem zapewnionym przez receptory otaczające zęby naturalne. Dodatkowo, opisywana konstrukcja charakteryzuje się znakomitą retencją, czyli wymaga użycia dużej siły do jej zdjęcia z podłoża. Sprawia to, że dobrze wykonana proteza szkieletowa umożliwia odbudowę brakujących zębów w sposób stabilny, pozwalający na żucie pokarmów, mowę i śmiech bez obaw o jej „wypadnięcie”.
Bardzo istotną różnicą, która sprawia, że proteza szkieletowa jest lepszym rozwiązaniem od protezy osiadającej jest możliwość zredukowania powierzchni, która pokrywa podniebienie. W korzystnych przypadkach może ona istnieć nawet jedynie w formie cienkiego metalowego paska, a nie dużej akrylowej płyty, charakterystycznej dla protezy osiadającej. Najbardziej klasyczna forma protezy szkieletowej posiada w swojej budowie klamry, co z jednej strony zapewnia wspomniane utrzymanie, ale z drugiej powoduje nieestetyczny efekt w odcinku przednim, widocznym w uśmiechu. Z tego powodu w indywidualnie dobranych przypadkach możliwe jest zastąpienie klamer zaczepami estetycznymi, ukrytymi w specjalnych konstrukcjach. Mogą to być zatrzaski, zasuwy czy korony teleskopowe.
Wskazania do protez szkieletowych
Głównymi wskazaniami do stosowania protez szkieletowych są:
- braki zębowe, których nie można odbudować przy pomocy mostu (link) oraz przy przeciwwskazaniach do leczenia implantoprotetycznego (link)
- protezy te są wykorzystywane do szynowania zębów dotkniętych periodontopatią, wówczas nazywane są szynoprotezami.
Wadą tych protez jest fakt konieczności ich wyjmowania z jamy ustnej, nie są to uzupełnienia cementowane na stałe, a co więcej, pacjent musi przebyć odpowiedni okres adaptacji do ich użytkowania. Polega to na przyzwyczajeniu się do obecności ciała obcego w jamie ustnej (konstrukcja protezy wykracza poza łuki zębowe, opierając się na podniebieniu i okolicy pod językiem), nauki jej zakładania i wyjmowania, a także odpowiedniej higieny. Warto podkreślić jednak, że po pewnym czasie proteza szkieletowa staje się uzupełnieniem bardzo docenianym przez pacjentów, umożliwia ona zachowanie fizjologicznej czynności żucia i mowy, a wszelkie początkowe niedogodności ustępują miejsca dużemu komfortowi związanemu z posiadaniem uprzednio utraconych zębów.
Protezy szkieletowe krok po kroku:
1. Diagnostyka i plan leczenia
Aby dobrze wykonać protezę szkieletową, należy bardzo dokładnie zaplanować ich konstrukcję, dlatego nawet kilka pierwszych wizyt może polegać na przygotowaniach jamy ustnej. Dobra proteza szkieletowa wykorzystuje jak najwięcej zębów własnych pacjenta do przenoszenia sił żucia i jej umocowania, dlatego istotne jest ich wzajemne położenie i kształt, który zostaje szczegółowo analizowany i modyfikowany przez lekarza. Może to polegać na minimalnym szlifowaniu zębów w obrębie szkliwa, nadbudowie materiałem kompozytowym czy wykonaniu koron na zęby w odpowiednim kształcie lub w końcu przygotowań do umocowania zaczepów precyzyjnych, charakteryzujących się największą estetyką.
2. Wyciski i „przymiarki” protezy
Kolejny etap leczenia polega na pobraniu wycisków obu łuków zębowych przy pomocy plastycznej masy. Następnie lekarz we współpracy z technikiem dentystycznym, projektuje część metalową protezy. Podczas kontroli sprawdzana jest dokładność jej dopasowania i utrzymanie na podłożu. Kolejna wizyta to kontrola pełnej protezy próbnej, czyli posiadającej już zęby sztuczne, ale umocowane tymczasowo w wosku. Na tym etapie korekty w ich położeniu są stosunkowo łatwe, dzięki czemu efekt końcowy będzie możliwie idealny.
3. Kontrola protezy właściwej
Na ostatniej wizycie lekarz kontroluje gotową protezę i udziela pacjentowi wskazówek dotyczących jej użytkowania. Co warte podkreślenia, nie jest to jeszcze koniec leczenia. Z uwagi na rozległość uzupełnienia i niezbędny okres adaptacji, pacjent pojawia się na wizytach kontrolnych, podczas których rozwiązywane są pojawiające się ewentualnie problemy. Harmonogram tych wizyt ustalany jest indywidualnie, zaś jego celem jest uzyskanie pełnego
