Bonding - Pytania i odpowiedzi
Trwałość bondingu jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników. Prawidłowa higiena i przestrzeganie zaleceń lekarza wpływa na utrzymanie efektów bondingu nawet do kilkunastu lat. Największy wpływ na skrócenie tego czasu mają: bruksizm, nieprawidłowe nawyki takie jak obgryzanie paznokci, palenie papierosów, spożywanie pokarmów przebarwiających zęby, gryzienie twardych pokarmów, nieregularne wizyty kontrolne u stomatologa i higienistki, nieprawidłowa higiena, niewydolność warunków zgryzowych, a także nieprawidłowe wykonanie bondingu lub niska jakość materiału.
Bonding jest wykonywany przy użyciu materiału kompozytowego, który w naturalny sposób, podobnie jak szkliwo, ulega zniszczeniu na skutek m.in. przebarwień i ukruszeń. Wygląd i trwałość bondingu jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników, w tym jakości stosowanego materiału kompozytowego i staranności jego wypolerowania, które należy powtarzać raz w roku.
Metodą odbudowy protetycznej trwalszą od bondingu jest odbudowa ceramiczna w postaci koron, licówek, onlay, inlay czy overlay.
Zęby odbudowane metodą bodningu należy regularnie polerować, gdyż materiał kompozytowy jest porowaty i wraz z upływem czasu coraz bardziej podatny na przebarwienia.
Za pomocą bondingu możemy zmienić kształt całych zębów lub ich fragmentów, również brzegów siecznych. Należy przy tym pamiętać, że zmiana wymiarów zęba ma swoje konsekwencje zgryzowe. Zwykle nie możemy wydłużyć wybranych zębów pozostając w obecnych warunkach zgryzowych. Wiąże się to z koniecznością całościowej przebudowy zgryzu.
Wydłużanie wybranych zębów „na życzenie” zwykle kończy się ich ukruszeniem. Prawidłowo przeprowadzony zabieg poprawy estetyki zębów, w tym ich wydłużenia, zawsze musi być poprzedzony szczegółową analizą warunków zgryzowych i poprawnie zaplanowany. W niektórych sytuacjach warto rozważyć inny sposób wydłużania zębów, jakim jest gingiwoosteoplastyka (wydłużanie koron klinicznych zębów).
Bonding możemy wykonać na pierwszej wizycie jedynie w przypadku drobnych korekt estetycznych, np. redukcja przebarwień, korekta brzegu siecznego czy zamknięcie szpary.
W większości przypadków wykonanie bondingu na pierwszej wizycie nie jest jednak możliwe ze względu na konieczność starannego zaplanowania odbudowy. Kompleksowa odbudowa zębów za pomocą bondingu wymaga wizyty konsultacyjnej, na której lekarz omawia z pacjentem jego potrzeby i oczekiwania, sprawdza warunki zgryzowe i aktualny stan zębów, a także wykonuje niezbędne skany i zdjęcia potrzebne do zaprojektowania nowego uśmiechu. W przypadku stwierdzenia ubytków lub konieczności leczenia kanałowego, potrzebne będą wizyty, które przygotują zęby do odbudowy. W przypadku stwierdzenia wad zgryzu zasadne będzie odpowiednie leczenie, tak aby odbudowa nie zniszczyła się zbyt szybko ze względu na nieprawidłowości w zgryzie.
Pacjent może również zdecydować się na tzw. mock-up, czyli odbudowę próbną, która da mu pewność, że wybrany kształt zębów spełnia jego oczekiwania estetyczne i funkcjonalne. Taka próba wymaga przygotowania i osobnej wizyty.
Tak, ząb leczony kanałowo można odbudować techniką bondingu, jednak uzyskany efekt jest kwestią bardzo indywidualną i nie zawsze odpowiada oczekiwaniom pacjenta. W przypadku pojedynczych zębów w odcinku estetycznym, które znacząco zmieniły kolor na ciemniejszy jedyną satysfakcjonującą metodą odbudowy protetycznej może okazać się odbudowa ceramiczna, czyli korona lub licówka.
Zawsze najpierw wybielamy zęby, a następnie po min. 3 tygodniach wykonujemy bonding. Materiał kompozytowy nie jest podatny na zabiegi wybielające.
Teoretycznie bonding jest odwracalny, gdyż materiał kompozytowy można zdjąć, jednak w praktyce takie rozwiązanie nie jest stosowane. Zdjęcie kompozytu oznaczałoby pogorszenie wyglądu zębów, a zwykle oczekujemy efektu odwrotnego. W przypadku uszkodzenia bondingu możliwe rozwiązania to ponowna odbudowa kompozytowa lub ceramiczna.
Bonding jednolity czy nakładany warstwowo - to zależy od potrzeb estetycznych pacjenta i konieczności łączenia różnych przezierności i kolorów. W praktyce jednolity bonding daje najbardziej satysfakcjonujące efekty estetyczne i jest zbliżony do zębów naturalnych.
Dobór koloru materiału kompozytowego to czynność bardzo precyzyjna.
Kolor wybieramy wspólnie z pacjentem indywidualnie w gabinecie stomatologicznym biorąc pod uwagę jego oczekiwania estetyczne. Robimy to w naturalnym świetle, analizując cały uśmiech pacjenta. Pamiętajmy, że estetyką zębów rządzi optyka, a konkretnie przezierność, dlatego tak istotne jest to, w jaki sposób światło przenika przez naturalne zęby. Znaczenie ma również to, jak dany materiał zachowuje się po utwardzeniu, jakiej marki i rodzaju materiału kompozytowego używamy. Kolory mogą różnić się u różnych producentów.
Wybór koloru zależy nie tylko od preferencji estetycznych, ale również od konkretnej od sytuacji klinicznej – czy zęby na których wykonujemy bonding są przebarwione i w jakim stopniu oraz jaką mają budowę.
Tak jest możliwe a wskazane wręcz czasem. Jeśli w jednym łuku mamy zęby wymagające znacznej odbudowy oraz inne wymagające delikatnej korekty, wówczas zęby bardzo zniszczone odbudowujemy za pomocą koron protetycznych. W odcinku przednim możemy dokonać lekkiej korekty za pomocą bondingu. Należy przy tym pamiętać, że materiał kompozytowy i ceramika to dwa różne materiały, które w bliskim sąsiedztwie mogą się różnic wyglądem. Drugą rzeczą, o której warto pamiętać jest fakt, że w przypadku chęci znacznie jaśniejszej odbudowy protetycznej niż naturalny kolor zębów, lepsze efekty da ceramika, a więc korony lub licówki.
Co do zasady większość zabiegów stomatologicznych, w tym bonding, można wykonywać w II trymestrze ciąży. W pierwszym i trzecim trymestrze rekomendujemy wykonywanie jedynie zabiegów ze wskazań medycznych.
Tak, bonding bywa wręcz wskazany, aby poprawić utrzymanie protezy przez wyrównanie zębów lub ich uwypuklenie materiałem kompozytowym.
W niektórych przypadkach w miejscach szczególnie narażonych na działanie sił przenoszonych przez protezę, bonding może nie być wskazany ze względu na ryzyko uszkodzenia. Wówczas rekomendujemy odbudowę ceramiczną.
Po bondingu najlepiej używać pasty do zębów o niskiej ścieralności, która nie naruszy struktury kompozytu. Nie rekomendujemy past wybielających.
Aby zadbać o dobry wygląd i trwałość bondingu pamiętaj o:
- regularnych (co 6-12 mies.) wizytach kontrolnych u stomatologa, który sprawdzi szczelność połączeń kompozytu z naturalnymi tkankami i wypoleruje kompozyt
- regularnym usuwaniu osadów nazębnych w gabinecie higieny
- unikaniu palenia tytoniu
- ograniczeniu nadmiernego spożywania pokarmów zawierających mocne barwniki (curry, czerwone wino, kawa), a po ich spożyciu o niezwłocznym umyciu zębów
- starannej higienizacji jamy ustnej w domu – używaniu delikatnych past do zębów, nitkowaniu i irygacjach
- noszeniu szyn zgryzowych zapobiegających ścieraniu zębów w nocy (w przypadku zaleceń lekarza)
- porzuceniu szkodliwych nawyków gryzienia, np. długopisów czy obgryzania paznokci
- unikaniu gryzienia bardzo twardych pokarmów
