VieSID: stomatologia interdyscyplinarna

Dzięki koncepcji VieSID możemy trafnie diagnozować i budować kompleksowe plany leczenia stomatologicznego z udziałem specjalistów protetyki, ortodoncji, fizjoterapii, a czasem nawet psychologii. Czym jest VieSID i w jakich przypadkach jest szczególnie pomocny?

Współczesna stomatologia przestaje być specjalizacją medyczną ograniczającą się do zachowawczego leczenia zębów i poprawiania ich estetyki. Dzięki badaniom i rozwojowi nauki jako lekarze stomatolodzy różnych specjalizacji możemy dziś odpowiadać nie tylko za „wyleczenie” zębów, ale za pełną rehabilitację układu stomatognatycznego, czyli przywrócenie prawidłowej funkcji żucia i estetyki, a nawet usprawnienie mowy czy połykania. Taką możliwość daje metoda VieSID, dzięki której możliwe jest skuteczne leczenie trzech grup pacjentów.
Po pierwsze są to  pacjenci wymagający protetycznej rekonstrukcji zwarcia, a więc odtworzenia prawidłowej relacji zwarciowej zębów za pomocą różnego rodzaju odbudów protetycznych (np. typu inlay, onlay, korona protetyczna).  Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule na temat okluzji.
Po drugie są to pacjenci z wadami szkieletowymi o małym lub średnim nasileniu potrzebujący leczenia ortodontycznego i/lub protetycznego, np. z asymetriami twarzy, dysproporcją w długości szczęk czy nieprawidłowo ustawionymi zębami. Takie wady mogą powodować zaburzenia czynnościowe jamy ustnej (np. problemy z oddychaniem, połykaniem czy mówieniem) i wpływać negatywnie na estetykę twarzy.
Wreszcie trzecia grupa pacjentów, przy leczeniu których metoda VieSID jest bardzo pomocna, to pacjenci z zaburzeniami dotyczącymi stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni narządu żucia, z takimi objawami jak np. ból mięśni żucia, stawów skroniowo-żuchwowych, głowy i karku, trzaski i trzeszczenia w stawach skroniowo-żuchwowych oraz ograniczenia ruchomości żuchwy. W takich przypadkach poszukujemy przyczyny nieprawidłowości, którą może być np. nieprawidłowa praca mięśni, zaburzone położenie żuchwy względem szczęki czy czynniki psychiczne, takie jak silny stres.

 Każda dysfunkcja ma swoją przyczynę
„Stomatologia holistyczna” czy „interdyscyplinarna” to pojęcie coraz bardziej popularne, ale nie zawsze definiowane z pełną odpowiedzialnością i zrozumieniem. W naszym przekonaniu celem jest tu identyfikacja i eliminacja przyczyn problemu, a nie tylko zaleczenie jego objawów. I temu właśnie służy VieSID.
Punktem wyjścia do zrozumienia koncepcji VieSID (Vienna School of Interdisciplinary Dentistry) jest wiedza na temat okluzji, czyli kontaktów pomiędzy górnymi a dolnymi zębami. Nieprawidłowa okluzja może skutkować bólem, ścieraniem się zębów, a nawet problemami z żuciem pokarmów czy mówieniem. Ma ona swoje przyczyny i dotarcie do nich jest ważnym elementem VieSID. Dzięki temu możemy w pełni odpowiedzialnie i bezpiecznie projektować finalne uzupełnienia protetyczne zgodnie z indywidualną anatomią pacjenta, opisaną kątami nachylenia drogi, po której przemieszczają się stawy skroniowo - żuchwowe w czasie ruchów laterotruzyjnych i protruzyjnych. Innymi słowy, mówiąc metaforycznie działamy jak krawiec rozpruwający znoszony i rozciągnięty garnitur analizujący przy tym proporcje sylwetki i dopasowujący go na niej od nowa bez użycia nożyczek.
Koncepcja Wiedeńskiej Szkoły Stomatologii Interdyscyplinarnej, oparta na kilkudziesięcioletnich doświadczeniach jej twórcy, zmarłego niedawno prof. Rudolfa Slavicka, pozwala zobaczyć pacjenta i jego układ stomatognatyczny jako całość składającą się z oddziaływujących na siebie elementów.

Kluczowa jest diagnoza
Na czym w praktyce polega i co obejmuje metoda VieSID? Dla tej filozofii kluczowa jest diagnoza pozwalająca na odpowiedzialne przygotowanie i wdrożenie dobrego planu leczenia, gdyż jak mawiał prof. Slavicek „sztuka nawigacji nie polega tylko na tym, żeby wiedzieć dokąd zmierzamy, ale przede wszystkim na tym, aby ustalić gdzie obecnie jesteśmy”. Dogłębna i wielowymiarowa analiza stanu wyjściowego pozwala w pełni zrozumieć potrzeby pacjenta i postawić trafną diagnozę. Następnie interdyscyplinarny zespół specjalistów może przywrócić utraconą równowagę, aby na końcu powstał projekt „nowej” okluzji realizowany z poszanowaniem pracy stawów skroniowo-żuchwowych oraz wszystkich funkcji narządu żucia: odgryzania, żucia, mowy, oddychania, przełykania, postawy ciała, zarządzania stresem i estetyką.
Na czym polega unikalność tej metody? Po pierwsze na precyzyjnej diagnostyce uwzględniającej kliniczne badanie czynnościowe oraz dodatkowo wysoce specjalistyczne badania: trójwymiarowe, dynamiczne badanie stawów skroniowo- żuchwowych (kondylografia) w połączeniu z analizą cefalometryczną (cefalometria) i CBCT stawów skroniowo-żuchwowych (ssż), a także - w zależności od potrzeb - rezonans magnetyczny ssż. Drugim elementem jest kompleksowa terapia - oprócz przywrócenia pacjentowi pięknego uśmiechu, skutecznie koryguje dysfunkcje układu stomatognatycznego: niewyraźną mowę, utrudnione żucie, przełykanie, oddychanie. Po trzecie VieSID to stworzenie precyzyjnej mapy problemów pacjenta, umożliwiającej na etapie rehabilitacji uwzględnienie ogólnego stanu zdrowia, wad postawy, bólów chronicznych, a nawet problemów emocjonalnych.

Metoda VieSID obejmuje:

• Leczenie chorób stawu skroniowo-żuchwowego (artroza, choroba reumatyczna, całkowite odprowadzalne i nieodprowadzalne przemieszczenie krążka)
• Terapię poprzez repozycję żuchwy
• Medycynę okluzyjną: zarządzanie stresem i bruksizmem
• Planowanie leczenia trudnych przypadków ortodontycznych i interdyscyplinarnych
• Ortodontyczną terapię wad szkieletowych o średnim nasileniu: zgryzu otwartego, głębokiego, klasy II, klasy III, zgryzu krzyżowego.

Zabiegi chirurgii ortognatycznej zarezerwowane są tu dla pacjentów z wadami szkieletowymi o dużym nasileniu.

VieSID w ortodoncji
W koncepcji VieSID kształcą się nie tylko lekarze dentyści protetycy oraz technicy dentystyczni, ale również ortodonci. Doskonałym uzupełnieniem koncepcji prof. Slavicka jest bowiem stworzona przez jego wieloletniego współpracownika, ikonę ortodoncji, japońskiego profesora Sato, koncepcja ortodoncji ortognatycznej, zwanej japońską szkołą ortodoncji. Do leczenia wad zgryzu używa się tu zaawansowanej techniki łuków MEAW umożliwiającej kontrolę płaszczyzny okluzyjnej w trzech wymiarach.
Koncepcje prof. Slavicka i prof. Sato oparte są na wspólnym fundamencie zrozumienia zasad okluzji i wspólnie tworzą tzw. japońsko-wiedeńską szkołę stomatologii [link do opisu na www]. W wielu przypadkach nie ma tu konieczności stosowania aparatów retencyjnych podtrzymujących efekty leczenia, gdyż  według prof. Sato najlepszym retainerem jest eliminacja przyczyn wady zgryzu oraz naturalna i prawidłowa okluzja.

 Często spotykam się z opinią, że metoda VieSID jest trudna, skomplikowana i wymaga dużego zaangażowania. Jest to prawda, gdyż oferowanie skutecznej pomocy pacjentom z wymienionymi wyżej dysfunkcjami wymaga wysoce specjalistycznej wiedzy i cierpliwości. Jako lekarz specjalista i doktor nauk medycznych musiałem przejść wymagające, wieloletnie szkolenie, niejednokrotnie rewidujące moją dotychczasową wiedzę. Musiałem również poszerzyć horyzont patrzenia na pacjenta. Dla mnie VieSID stanowi jednak logiczną, konsekwentną, a przede wszystkim niezaprzeczalnie skuteczną koncepcję leczenia przenoszącą metodykę pracy z pacjentem na wyższy poziom.

Konsultacjami i leczeniem w nurcie VieSID w Dorotowska Dental Clinic zajmuje się zespół protetyków i ortodontów w składzie:

Dr n. med. Piotr Jurkowski, specjalista protetyki stomatologicznej
Lek. dent. Anastazja Skąpska
Lek. dent. Daniel Surowiecki
Lek. dent. Aleksandra Dąbrowska, ortodonta
Lek. dent. Aleksandra Wawrzeńczyk, ortodonta