Licówki porcelanowe

Licówki to stałe uzupełnienia protetyczne, których celem jest eliminacja niedoskonałości uzębienia poprzez pokrycie powierzchni wargowej (licowej) zębów cienką warstwą ceramiczną. W pewnym uproszczeniu licówki stanowią łuskę, której celem jest pokrycie naturalnego zęba, aby wyglądał ładniej. Licówki są najczęściej wykonane z niezwykle cienkiej warstwy porcelany i pozwalają na korektę kształtu, koloru, a także w pewnym stopniu położenia widocznej w uśmiechu części zębów, przez co w znaczący sposób poprawia się estetyka łuków zębowych, bez nadmiernej ingerencji w naturalne tkanki zębów. 

Licówki umieszcza się na uprzednio przygotowane zęby pacjenta, jednak nie we wszystkich przypadkach oznacza to konieczność szlifowania. W odróżnieniu od koron oraz wkładów koronowych, licówki nie odbudowują powierzchni żującej zębów, a więc nie mają wpływu na jakość żucia pokarmów. Kolor licówek dobiera się do barwy pozostałych zębów, które często są uprzednio poddawane zabiegom wybielającym.

Rodzaje licówek

Licówki różnią się kształtem, kolorem i materiałem, z  jakiego są wykonane. Najczęściej  wykonuje się je z ceramiki (porcelany). Uchodzą one za najdoskonalsze i najtrwalsze. Takie licówki mogą posiadać budowę warstwową (czyli warstwa ceramiki skaleniowej powleka podbudowę z dwukrzemianu litu lub rzadziej z tlenku cyrkonu) lub monolityczną (z ceramiki dwukrzemowo-litowej lub skaleniowej). Licówki z ceramiki skaleniowej (feldszpatowej) uchodzą za najszlachetniejsze i najpiękniejsze, są też najtrudniejsze w wykonaniu ze względu na kruchość materiału. Nie w każdej sytuacji klinicznej stanowią jednak najlepszy wybór. U osób o silnych mięśniach żucia, mocno zaciskających zęby, korzystniejsze jest zastosowanie twardszego dwukrzemianu litu.  

Innym materiałem, z którego można wykonać licówki jest kompozyt. Cechuje go większa monolityczność barwy, przez co licówki kompozytowe wyglądają mniej naturalnie niż ceramiczne. Kompozyt ma tendencję do przebarwień, jest jednak bardzo twardy. Licówki porcelanowe są mniej podatne na zmiany zależne od czynników zewnętrznych (np. przebarwienia) i jednocześnie o wiele droższe niż kompozytowe.

Cementowanie licówek

Licówki mocowane są na stałe na zębach pacjenta przy pomocy tzw. protokołu cementowania adhezyjnego. Jest to procedura polegająca na chemicznym i mechanicznym przygotowaniu zarówno szkliwa zębów, jak i samego uzupełnienia tak, aby maksymalnie zwiększyć siłę połączenia między nimi. Następnie zostaje naniesiony cement, który pełni rolę spoiwa między szkliwem i licówką. W wyniku reakcji inicjowanej światłem UV cement ulega związaniu, twardnieje i ostatecznie mocuje licówkę do zęba. Całość procedury odbywa się z dokładną kontrolą wilgoci, ponieważ cementy adhezyjne wymagają absolutnej suchości pola zabiegowego.

Główne wskazania do zastosowania licówek:

• korekta kształtu zębów przednich,
• pokrycie przebarwień niemożliwych do usunięcia innymi metodami lub zmiana koloru całych zębów,
• zamknięcie przerw między zębami (diastemy i tremy),
• wyrównanie niewielkich zaburzeń w położeniu zębów w łuku,
• ukrycie uszczerbków i pęknięć szkliwa.

Przeciwskazania do zastosowania licówek:

• zbyt krótkie zęby,
• zęby z licznymi ubytkami próchnicowymi,
• dysfunkcje zgryzowe (np. bruksizm, obgryzanie paznokci),
• choroby przyzębia.

W sytuacji, gdy naturalne zęby są zbyt krótkie lub mają rozległe ubytki, wykonanie licówek, które spełniłyby kryteria funkcjonalne i wytrzymałościowe, może w ogóle nie być możliwe. Wówczas lekarz może zaproponować inny rodzaj uzupełnienia protetycznego, np. korony. Istnieją również sytuacje, w których pomimo spełnienia wymagań natury mechanicznej, czyli zapewnienia właściwych warunków do osadzenia licówek, nie zostaną spełnione wymagania natury estetycznej. Przykładem mogą być zęby położone nieprawidłowo w takim stopniu, którego nie można skorygować odpowiednio wymodelowaną licówką. W takich przypadkach, aby uzyskać pożądany efekt, należy najpierw przeprowadzić leczenie ortodontyczne, które „ustawi” zęby w prawidłowej pozycji, a następnie można rozważyć zastosowanie licówek. Innym przykładem takiej sytuacji jest tzw. gummy smile, czyli uśmiech dziąsłowy (nadmierne pokazywanie dziąsła nad górnymi zębami w uśmiechu). Samo wykonanie licówek nie rozwiąże tego problemu, jednak przy udziale lekarza periodontologa, możliwe jest podniesienie i wyrównanie linii dziąseł, a następnie odbudowa powierzchni licowych zębów przy użyciu licówek. W przypadku hiperaktywności mięśni mimicznych prowadzącej do nadmiernej ekspozycji dziąseł w czasie uśmiechu, możliwe jest zastosowanie swojego rodzaju kamuflażu poprzez zmniejszenie aktywności tych mięśni przy użyciu toksyny botulinowej. Również w tej sytuacji, licówki pełnią funkcję uzupełniającą do samego „zasłonięcia” nadmiernej ekspozycji dziąseł.

Licówki krok po kroku

W zależności od warunków zastanych w jamie ustnej przygotowanie i wykonanie licówek trwa średnio od 1 do 3 tygodni i obejmuje 2 – 3 wizyty.

1. Konsultacja stomatologiczna i plan leczenia

Leczenie zaczyna się od  badania stomatologicznego, podczas którego lekarz bada funkcję mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowych,  warunki zgryzowe, stan uzębienia i zleca odpowiednie badania radiologiczne. Zaplanowanie wykonania i zacementowania licówek musi odbywać się w ścisłej współpracy lekarza z pacjentem. Kluczowe jest wzajemne zrozumienie celu leczenia, oczekiwań pacjenta i możliwości ich sprostania przez lekarza. Bardzo często wskazane jest pobranie wycisków w celu przygotowania przez technika dentystycznego tzw. wax-up’u, czyli woskowego projektu przyszłych licówek. Wytyczne dla technika zostają dokładnie omówione z pacjentem, często z oceną na fotografiach różnych kształtów zębów oraz prezentacją przykładowych licówek wykonanych w klinice. Wspólnie zostaje przygotowana wizja przyszłego wyglądu pacjenta, z doborem kształtu i koloru zębów tak, aby uzyskać zadowalającą harmonię całej twarzy. Pacjent wybiera również materiał, z jakiego zostaną wykonane licówki.

2. Przygotowanie zębów pod licówki

Na kolejnej wizycie ma miejsce wizualizacja zaplanowanych licówek w ustach pacjenta. Na podstawie stworzonego w laboratorium techniki dentystycznej wax-up’u wykonuje się kompozytowy mock-up na zębach pacjenta. Jest to tymczasowe, poddające się modyfikacjom uzupełnienie, które w sposób nietrwały mocowane jest na zębach pacjenta, tak, aby mógł on sprawdzić swoje odczucia względem nowego kształtu zębów i całego uśmiechu, pokazać się ewentualnie bliskim i poznać ich opinię. Na tym etapie nanoszenie korekt jest bardzo proste.

Po akceptacji planu i kosztorysu leczenia, na tej samej lub kolejnej wizycie lekarz przystępuje do odpowiedniego przygotowania zębów pod licówki. W celu uzyskania najlepszych efektów estetycznych zwykle przeprowadza się minimalnie szlifowanie w obrębie zewnętrznej warstwy szkliwa na powierzchni wargowej zębów. To, czy i w jakim zakresie szkliwo zostanie zeszlifowane, podlega indywidualnej ocenie i w dużej mierze determinuje efekt końcowy.

Po przygotowaniu zęba pod licówkę wykonuje się wyciski, które trafiają do pracowni protetycznej. Po pobraniu wycisków pacjent zostaje zaopatrzony w licówki tymczasowe, które zabezpieczają oszlifowany ząb przed mikrourazami.

3. Cementowanie licówek

Po kilku dniach od wycisków można przystąpić do mocowania licówek na zębach. Cementowanie gotowych uzupełnień stanowi zwieńczenie leczenia. Jest to procedura bardzo precyzyjna, jednak dla pacjenta przebiega w sposób maksymalnie komfortowy. Po zamocowaniu licówek, pacjent może od razu po wyjściu z gabinetu i cieszyć się nowym wymarzonym uśmiechem.

Odpowiedzi na najczęściej zadawane odpowiedzi na temat licówek znajdą Państwo w sekcji Pytań i Odpowiedzi.